مطالعه اثر شربت عصاره برگ گیاه سنا cassia angustifolia vahl. بر فعالیت کبد و کلیه در موش صحرایی با استفاده از یافته های بیوشیمیایی

مقدمه: عصاره برگ گیاه سنا به منظور تخلیه کامل کولون استفاده می شود. برای ایجاد اثر سریع و کامل این عصاره یا داروهای مشتق از آن از دوزهای بالای آن ها استفاده می شود. بررسی اثر آن ها به ویژه در دوزهای بالا روی کبد و کلیه که در فرایند سم زدایی نقش موثری دارند ضروری است. هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر شربت حاوی عصاره برگ گیاه سنا بر روی فعالیت کبد و کلیه حیوان آزمایشگاهی (موش صحرایی) است. روش بررسی: 40 عدد موش صحرایی به طور تصادفی به 2 گروه 20 عضوی تقسیم شدند و به هر یک از اعضای گروه اول یا تیمار میزان 9/0 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن شربت سنا حاوی 85/1 میلی گرم عصاره برگ گیاه سنا در 30 میلی لیتر آب مقطر استریل حل و به وسیله گاواژ تجویز شد و اعضای گروه دوم یا شاهد فقط میزان 30 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن آب مقطر را از طریق گاواژ دریافت نمودند. در فاصله زمانی 1، 24، 48 و 72 ساعت پس از تجویز از حیوانات گروه های مذکور خون گیری به عمل آمد و بررسی شاخص های بیوشیمیای فعالیت کبد و کلیه انجام شد. وضعیت دفعی و بالینی حیوانات در هر دو گروه روزانه 4 نوبت بررسی و ثبت شد. نتایج: بررسی های بالینی در طی 72 ساعت پس از تجویز، بیانگر تشخیص بروز عارضه ایی به جز بروز اسهال در گروه تیمار نبود. سطح آنزیم های alp، alt، ast در گروه تیمار نسبت به گروه شاهد پس از 1 ساعت تغییر معنی داری نداشته اند، در حالی که اختلاف در ساعت های 24، 48 و 72 به لحاظ آماری معنی دار ارزیابی شد، تغییرات بیلی روبین در 24 ساعت اول معنی دار نبود، اما تغییرات بیلی روبین بین دو گروه در 48 و 72 ساعت پس از تجویز به شدت معنی دار است. تغییرات نیتروژن اورۀ خون دارای تغییر معنی داری نسبت به گروه شاهد نبود. نتیجه گیری: با توجه به عدم معنی داری تغییرات شاخص های بیوشیمیایی مربوط به فعالیت کبد و کلیه به لحاظ بالینی پس از تجویز خوراکی شربت سنا در موش صحرایی و منفی بودن گزارش هر نوع عارضه بالینی به نظر می رسد که تجویز یک دوز از سنا تاثیر منفی بر وضعیت بالینی نداشته است، به هر حال با توجه به معنی دار بودن آماری تغییرات، در شاخص های بیوشیمیایی توصیه می شود که مطالعات تکمیلی صورت پذیرد.